Premio ós pais do microscopio que permite ver o movemento e interacción dos átomos

A escala do picómetro é o equivalente a unha centésima do diámetro dun átomo de hidróxeno (a billonésima parte dun metro), podendo ver así como se move cada átomo, e como interacciona cós demáis cunha nitidez nunca alcanzada antes.  

Isto é posible grazas ó traballo dos físicos alemáns  Maximilian Haider, Harald Rose e Knut Urban, os pais do microscopio de precisión subatómica. Polo recoñecemento as súas  innovacións , a Fundación BBVA concedeulles o  Premio das Fronteiras do Coñecemento na categoría de Ciencias Básicas.

Estes  investigadores enfrontáronse a un problema que obstaculizaba o desenvolvemento da nanotecnoloxía e que era considerado, en grande medida, irresolvible: a baixa resolución dos microscopios electrónicos. De feito, mentres axencias estatais decidían deixar de financiar esta línea de investigación, os gañadores formaron un equipo có obxectivo de encontrar unha solución.

O microscopio de Haider, Rose e Urban permite cumprir un antigo desexo dos físicos: a partir da imaxe dos átomos, relacionar que comportamento se corresponde cunha determinada propiedade, como poden ser a condutividade ou a dureza. Desta forma, basta con simular ese modelo de comportamento para lograr unha propiedade. Así facilítase o deseño de materiais con propiedades a medida e multiplicando as posibles aplicacións, sexa en electrónica ou en biomedicina.

Un microscopio de precisión subatómica.

Con esta máquina é posible "estudar as consecuencias dos múltiples cambios atómicos das propiedades dos materiais e a dinámica das interacións en posicións atómicas específicas". Entre outros campos, estase a utilizar para a investigación de materiais como o grafeno, a miniaturización de chips e a bioloxía molecular.

En 2003 xa estaban nos laboratorios os primeiros microscopios comerciais. Hoxe hai varios centos en todo o mundo; dous deles en España, a pesar de que o seu prezo pode acadar os catro millóns de dólares.

Según Haider, as vantaxes da técnica desenvolvida por estes tres investigadores fronte á microscopios de efecto túnel – con menos resolución, chegan á escala atómica- é que mentres, "os  microscopios de efecto túnel permiten ver os átomos, só o conseguen na superficie das mostras,  vendo a través do material; co novo microscopio podemos ver as posicións dos átomos, e medilas cunha precisión duns 50 picómetros. Eso  permite ver como os materiais interacionan entre sí a escala atómica, e deducir as propiedades macroscópicas (gran escala) do material a partir das súas características microscópicas (pequena escala)".

Para rematar, os novos microscopios electrónicos tamén son útiles na bioloxía -mostran, por exemplo, virus, fronte ós microscopios electrónicos convencionais, teñen a vantaxe de ser menos ` agresivos ´ coas mostras biolóxicas.